Βάλαμε το Δημοσθένη Mπρούσαλη στο εδώλιο
Ο «εθνικός μακετίστας» απολογείται
στη Βούλα Θασίτου Δεληγιάννη
Η πρώτη μου επαφή με το φερόμενο ως «εθνικό μακετίστα» έγινε γύρω στις 20 Μαΐου, μ’ ένα «αδέσποτο» μήνυμα που έλαβα στο facebook. Φυσικά μέχρι τότε κάτι είχε πάρει το αυτί μου για έναν «ακατονόμαστο» κύριο που επέμενε να διχάζει την τοπική κοινωνία και να ...προκαλεί τα πλήθη με τη θρασύτατη συμπεριφορά του. Πριν του απαντήσω όπως ακριβώς του άξιζε, φρόντισα να ερευνήσω μέσω ίντερνετ το «ποινικό του μητρώο» κι έτσι σιγουρεύτηκα πως του έπρεπε η σκληρότερη των τιμωριών.
Η πρώτη μας κατ’ ιδίαν γνωριμία έγινε επί αθηναϊκού εδάφους στις αρχές του περασμένου Ιούνη, όταν προχώρησα στο απονενοημένο διάβημα να παραστώ στον ΙΑΝΟ, για την παρουσίαση του 52ου Φεστιβάλ Φιλίππων – Καβάλας. Όπως πλέον γνωρίζουν και οι πέτρες, ο Δημοσθένης κρύβεται πίσω από το δημιουργικό κομμάτι του θεσμού.
Το χειρότερο ατόπημα όλων είναι πως στο μεσοδιάστημα διατηρήσαμε την επαφή μας κι έτσι σταδιακά είχα την ευκαιρία να ανακαλύψω, ότι όλες οι κατηγορίες που του απευθύνουν είναι αληθείς! Περίμενα λοιπόν διακαώς τη στιγμή που θα τολμούσε να επιστρέψει για διακοπές στη γενέτειρα με την πενταμελή οικογένειά του, προκειμένου να του τα πω χύμα και τσουβαλάτα. Πάνω απ’ όλα να τον καθίσω στο εδώλιο του κατηγορουμένου και ν’ απαιτήσω απαντήσεις σε πολλά ενοχλητικά ερωτήματα.
Διανύουμε λοιπόν τη δεύτερη εβδομάδα των διακοπών του Δημοσθένη και το μεσημέρι της Δευτέρας τον απέσπασα από την οικογενειακή θαλπωρή, το ξενάγησα στη βεράντα του ανακαινισμένου ξενοδοχείου LUCY, όπου με απίστευτη σκληρότητα εκ μέρους μου και απίστευτη ειλικρίνεια εκ μέρους του, πραγματοποιήθηκε η ακόλουθη συζήτηση.
ΕΡ: Κατηγορούμενε απολογήσου. Κατηγορείσαι ότι ζεις κι εργάζεσαι στην Αθήνα, είσαι παιδικός φίλος με το Δήμαρχο Καβάλας κι επιμένεις να τρως το ψωμάκι από το στόμα των γραφιστών της γενέτειράς σου. Τι έχεις να πεις προς υπεράσπιση σου;
ΑΠ: Αποδέχομαι όλες τις κατηγορίες και δηλώνω ένοχος (γέλια). Το ότι ζω στην Αθήνα είναι αδιαμφισβήτητο. Όπως και το ότι η σχέση μου με το Δήμαρχο ήταν φιλική, ωστόσο έγινε στενότερη από τις δημοτικές εκλογές κι έπειτα.
Αναφορικά με το ...ψωμάκι που τρώω, διευκρινίζω ότι επιλέγονται να γίνονται από την ομάδα μου και εμένα μόνο κάποια πράγματα στρατηγικής σημασίας για την Καβάλα. Που επιβάλλουν μια προσέγγιση και μια εμπειρία βαθύτερη των συναδέλφων της πόλης. Μελετούμε θέματα που ξεπερνούν σε ένταση τα όρια της πόλης.
Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για το Φεστιβάλ Φιλίππων που είναι άκρως σημαντικό γεγονός, ένας μοχλός ανάπτυξης της πόλης. Επομένως χρήζει της καλύτερης δυνατής αντιμετώπισης σε επίπεδο επικοινωνίας, αλλά και σε καλλιτεχνικής διεύθυνσης.
Αυτονόητο καθήκον κάθε δημοτικής αρχής είναι να βοηθήσει την τοπική κοινωνία, και πράγματι αυτό συμβαίνει όταν ένας τομέας καλύπτεται επαρκώς τοπικά. Η πόλη πρέπει ν’ ανατρέχει πρώτα στις τοπικές πηγές αλλά δε θα πρέπει να περιορίζει εκεί τις επιλογές της προκειμένου να τραβήξει μπροστά.
Αν όσα αναζητά δε βρίσκονται στην Καβάλα, τότε θα πρέπει ν’ αναζητηθούν στη Θεσσαλονίκη, στην Αθήνα, ή ακόμη και στο εξωτερικό. Διαφορετικά θα επικρατεί συνεχώς μια εσωστρεφής κατάσταση, θα συνεχίζεται η ομφαλοσκόπηση και το έδαφος διαρκώς θα χάνεται. Αυτό όμως μάλλον δεν είναι πολύ έξυπνο.
Ενδεικτικό της εσωστρέφειας αυτής είναι το γεγονός ότι ο καταξιωμένος καβαλιώτης φωτογράφος Στράτος Καλαφάτης, πρώτη φορά κλήθηκε να φωτογραφίσει ένα θέμα για την πόλη του, αν κι έχει φωτογραφήσει σε όλα τα σημεία του ορίζοντα.
ΕΡ: Γιατί φέτος επικράτησε τόσος διχασμός και τόση γκρίνια κι όλος αυτός ο θόρυβος τελικά ωφέλησε το 52οΦΦΚ;
ΑΠ: Επιτέλους το φεστιβάλ φέτος άρχισε να παίρνει τη μορφή που θα έπρεπε εδώ και τόσα χρόνια. Τα εύσημα ανήκουν κυρίως στον Κωστή Σιμιτσή για την πολιτική απόφαση του και στον Θοδωρή Γκόνη για καλλιτεχνικό σχεδιασμό και το όραμά του. Εγώ απλά κλήθηκα για να οπτικοποιήσω επικοινωνιακά αυτό που οι δυο τους συμφώνησαν πως θα έπρεπε να είναι το φεστιβάλ.
Ο Γκόνης είναι επιλογή Σιμιτσή, που τελικά πιστώνεται τα θετικά και τ’ αρνητικά της απόφασής του. Φυσικά όπως συνηθίζει να υποστηρίζει ο ίδιος ο Θοδωρής, το φεστιβάλ δεν ανήκει σε κανέναν, είναι της Καβάλας και πρέπει να ξεπερνά κατά πολύ τα τοπικά όρια. Κάποιοι ήταν πριν το Γκόνη και το Σιμιτσή και κάποιοι θα έρθουν μετά από αυτούς. Ο θεσμός διανύει αισίως το 52ο έτος ύπαρξής του και κουβαλάει από μόνος του τη δική του ιστορία.
Όμως, για να έχει μια διοργάνωση το δικαίωμα να φέρει τη βαρύτητα της έννοιας Φεστιβάλ οφείλει να κάνει τις δικές της παραγωγές. Όταν απλά παρουσιάζει μια λιγότερο ή περισσότερο άρτια συλλογή παραστάσεων από αυτές που κυκλοφορούν στη θεατρική πιάτσα κάθε χρόνο, δύσκολα μπορεί να χαρακτηρισθεί φεστιβάλ.
Ένας ακόμα στόχος της φετινής προσπάθειας, είναι για να δικαιολογηθεί επιτέλους η περιβόητη άποψη ότι διαθέτουμε το δεύτερο μεγαλύτερο φεστιβάλ της χώρας, μετά από εκείνο της Επιδαύρου. Όμως, δεν είναι θέμα μεγέθους, είναι θέμα σημαντικότητας. Κι αν δεν τολμήσουμε, αν δε ρισκάρουμε, αν δεν αναλάβουμε φρέσκιες πρωτοβουλίες που, στη συνέχεια, θα τις παρουσιάσουμε και σε άλλες πόλεις, τότε δε θα κερδίσουμε την πρόκληση της σημαντικότητας.
Άλλη καινοτομία είναι ότι φέτος ο θεσμός βγαίνει από τον παραδοσιακό χώρο του, το αρχαίο θέατρο των Φιλίππων, που βέβαια συνεχίζει ν’ αποτελεί το λίκνο της γενικής προσπάθειας. Μέσα από αυτή τη διεύρυνση της διοργάνωσης η ίδια η πόλη εμπλουτίζεται σε νέους χώρους, κάποιοι από τους οποίους θ’ αποτελέσουν και μελλοντικές εκπλήξεις. Ο άλλος σημαντικός φετινός άξονας της φετινής διοργάνωσης είναι τα πρόσωπα, που είτε είναι καβαλιώτες είτε σχετίζονται πνευματικά με την πόλη.
Η διαφορετικότητα που σημειώνεται φέτος επισύρει θετικές ή αρνητικές κριτικές και μας «ξεβολεύει» από όσα ξέραμε εδώ και χρόνια. Θέλω να ελπίζω ότι στο τέλος της προσπάθειας, η σούμα θα είναι θετική κι ότι η κοινωνία θα επικροτήσει. Πάντως μέχρι στιγμής, σε πολλές περιπτώσεις η ανταπόκριση του κόσμου ξεπέρασε κατά πολύ τ’ αναμενόμενα. Ευελπιστώ ότι την επόμενη χρονιά κάποιες πρωτοβουλίες θα βγουν κι εκτός καβαλιώτικων ορίων.
ΕΡ: Ο φετινός θόρυβος έφτασε στ’ αυτιά της Αθήνας;
ΑΠ: Αποτέλεσμα όλης αυτής της δυναμικής που αναπτύχθηκε φέτος, ήταν ν’ ακουστεί το φεστιβάλ πολλαπλάσια, από τα μέσα ενημέρωσης εκτός πόλεως, συγκριτικά με άλλες χρονιές. Αν αποτιμούσαμε σε χρήμα την σημαντική αυτή δημοσιότητα και καλούμασταν να την αγοράσουμε, θα οδηγούμασταν σε ένα νούμερο που καθρεφτίζει την φετινή εξωστρέφεια. Απλά, ίσως θα έπρεπε να δαπανήσουμε περισσότερα από τον προϋπολογισμό του ίδιου του φεστιβάλ!
Παραδοσιακά μέσα της πρωτεύουσας που δεν ασχολούνται με τα τεκταινόμενα της επαρχίας, φέτος ενδιαφέρθηκαν για το φετιβάλ μας. Το σπάσιμο του εμπάργκο είναι εξαιρετικά δύσκολο ή ακόμη κι αδύνατο. Όμως φέτος το πετύχαμε διότι τα μέσα διαπίστωσαν πως επιτέλους κάτι ενδιαφέρον συμβαίνει στην Καβάλα.
Τώρα, το πώς τα μέσα της Καβάλας εκλαμβάνουν και ερμηνεύουν το συγκεκριμένο αποτέλεσμα, σηκώνει πολύ συζήτηση. Ενώ θα έπρεπε να γίνεται δεκτό με πανηγυρισμούς, αντιμετωπίστηκε με μία στάση που συχνά ξεπέρασε τα όρια της κριτικής και κατάντησε μικροπρέπεια.