Συνέντευξη στο γερμανικό περιοδικό W&V

Q 1. Do you at present see a significant impact of this crisis on the communications and advertising business in Greece - e.g.:

Q1a) Do clients reduce or cancel budgets and projects?

A.: Yes, especially in the ATL sector. I believe that above all, even more important than crisis itself, is the market psychology, and this “sector” is badly hurt. People are realizing that they will suffer significant losses of their income and that they must adjust to a new environment, even by decreasing their lifestyle standards. Even make cutbacks on necessities. The companies on the other hand, see their sales go down 30% or more in the last three months and foresee that this situation will definitely get worse before it starts to get better again. And under these conditions, advertising and communication budgets are very high on the cost reduction list.

Q1b) Are people in agencies and consultancies laid off?

A.: Unfortunately yes, for quite some time now. The communications industry is still labor intensive and when agencies see their turnover to take a down turn, salaries and jobs are in danger. I strongly believe that it will also get worse.

Q1c) What about protests against the austerity measures of the government and strikes? Do people in the ad industry take part in this?

A.: Our offices are in the very centre of Athens, and I can assure you that the tens of thousands of people on the streets, are just that: people. They are not liberals or socialists or communists or white collars or whatever. They are people watching their personal or family budget reduced even bellow poverty limits. And yes, they are protesting, it’s one of the very few ways people have in democracies to say what they feel. So, in this context, I suppose that some of them are people in the ad industry. But, keep in mind that there is no organized union for these people, they are working in the private sector and frankly, I never heard of such a thing as a ad industry strike in the last 40 years.

Q2. Are there any campaigns running now that refer to the crisis? If so, could you mention an example?

A.: Yes, there are quite a few companies (banks, car dealers, electric appliances, on line betting etc, just to mention a few), who try to project the crisis as an opportunity to buy something cheaper or on better terms. They must try to stop their sales from going down even more. There is a question though, if they succeed.

Like I said, the psychology on the streets is bad – I believe that no one wants to buy anything right now, except it is absolutely necessary (e.g. Super markets lost more than 30% of their turnover in the last 6 months). People turn to unbranded products, private labels, and what ever is or seems to be cheaper.

Q3. How does the current situation affect your company?

A.: We as a company haven’t suffer much yet, mostly because we are one of the leading Greek branding consultancies, the market knows and appreciates who we are and we have been around since 1983. But the pressure to lower our fees increased along with the design and branding specs. The environment worsens by the day. We are reacting in the only way we know: with patience, by staying calm, and above all by doing our job the best way we can. I must admit that I am optimistic for the foreseeable future, say till the end of 2011.

Q4. How do you and others in the Greek Graphic Designers' Association react now and plan for the next few years in terms of business stategy?

A.: (I am a former president of GGDA, twice re-elected, but still an active member). GGDA tries to stay as close as possible to its members, consult them on business practices, and help them in any way to get out of this nasty situation. Seminars, round tables, events and promotions are some of the means towards professional surviving, especially for the Associations younger members.

Q5. What do you think of the way Germany reacted to the financial crisis

in Greece on the political level (quite hesitant to act at the beginning)?

A.: I believe that Counselor Merkel’s main focus were in the elections in North Rhine-Westfalia, rather than in how the markets reacted in Greece’s problem or the consequences of this situation to our common currency. This gave room for rumors against Greece and the EU, for speculators to act freely against the Greek economy and euro, and for valuable time to be lost for everyone – including Germany. This is the main idea behind a really common market: help each other in troubled times. But I think that the political cost prevailed as it happens in many occasions in politics, and when this is the case, the result is always the same: bad news for the people on the street. And in the end, mrs. Merkel didn’t avoided defeat in the elections.

Q6. How do you feel about what was said in the German media about the

the crisis in Greece, if you observed what was said and written?

A.: I couldn’t have missed it even if I wanted to. I feel that in situations like this, deliberate misinformation in the media and strong reactions are common. Yes, many of the remarks written in Germany’s media were unfortunate and misleading. As if the Greek and the German people were enemies and one was the thief trying to steal the others money. It’s easy to get messages like this to people who themselves also feel the effects of the international crisis in their family budget. Anyway, we need EU’s and Germany’s help and EU and Germany needs a strong Greek economy. So, we either walk together, or no one goes anywhere. In any case, what’s done is done. No hard feelings on our side. The problem is ahead and I don’t thing that turning people against each other is productive.

Q7. How do you personally experience this crisis? What effects, if any, does it have on your daily life and your working day, and maybe on the people around you?

A.: I am no exception. Like everybody else, I buy less, I think twice before spending a euro, look for better prices. I think that we must get used to the idea that for the next 4-5 years at least, we must learn to live with less and work more. I try not to loose my smile and my sense of humor. And, business wise, we upgrade the service to our clients, keep our prices as low as we can and develop new services. For instance, we are investing a lot of time and effort assisting Greek companies to rebrand their products for international markets as this appears to represent the best potential for their survival and growth in the next 5 years. Some of this effort is pro bono. We will be alive and kicking in the end of this crisis, even stronger than before, that’s the plan.

Q8. When and how, do you think, things will get better?

A.: I believe that it will take us 3-4 very long and very harsh years before our economy gets back to normal again. In the main time, people will loose their jobs, their cars, even maybe their homes. But we will bit this monster, as we Greeks have proved again and again in our history. As long as we stay focused and united. And I feel that we are. A little help from our European friends wouldn’t hurt though! We, all Europeans, are together in this and our enemies are common: poverty, unemployment, recession. As always, “together we stand, divided we fall”.

(Το περιοδικό W&V (www.wuv.de) θεωρείται ένα από τα εγκυρότερα γερμανικά περιοδικά του ειδικού τύπου της επικοινωνίας. Στο τεύχος της 20ης Μαϊου 2010 φιλοξένησε συνέντευξή μου με θέμα "Η οικονομική κρίση στην Ελλάδα και ο κλάδος της επικοινωνίας .)

Λόγος Ξ. Ζολώτα στα αγγλικά, μιλώντας ελληνικά!

Κyrie
"I eulogise the archons of the Panethnic Thesaurus and the Ecumenical Trapeza for the orthodoxy of their axioms, methods and policies, although there is an episode of cacophony of the Trapeza with Hellas.

With enthusiasm we dialogue and synagonize at the synods of our didymous organizations in which polymorphous economic ideas and dogmas are analyzed and synthesized. Our critical problems such as the nÔmismatic plethora generate some agony and melancholy.

This phenomenon is characteristic of our epoch. But, to my thesis, we have the dynamism to program therapeutic practises as a prophylaxis from chaos and catastrophe. In parallel, a panethnic unhypocritical economic ethnergy and charmonization in a democratic climate is basic. I apologize for my ecentric monologue.

I emphasize my eucharisties to you, Kyrie, to the eugenic and generous American ethnos and to the organizers and the protagonists of this amphictiony and the gastronomic symposia."


(και η ελληνική απόδοση του λόγου, αν και δεν είναι καθόλου απαραίτητη)

Κύριοι,
Ευλογώ τους άρχοντες του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και την Οικουμενική Τράπεζα για την ορθοδοξία των αξιωμάτων, μεθόδων και πολιτικών, παρά το γεγονός ότι υπάρχει ένα επεισόδιο κακοφωνίας της Τράπεζας με την Ελλάδα.

Με ενθουσιασμό διαλεγόμαστε και συναγωνιζόμαστε στις συνόδους των διδύμων Οργανισμών των οποίων τις πολύμορφες οικονομικές ιδέες και δόγματα αναλύουμε και συνθέτουμε.

Τα κρίσιμα προβλήματά μας όπως η νομισματική πληθώρα παράγουν κάποια αγωνία και μελαγχολία. Αυτό το φαινόμενο είναι χαρακτηριστικό της εποχής μας. Αλλά, η θέση μου είναι ότι έχουμε τον δυναμισμό να προγραμματίσουμε θεραπευτικές πρακτικές σαν μέτρο προφύλαξης από το χάος και την καταστροφή.

Παράλληλα μια παγκόσμια ανυπόκριτως οικονομική συνέργεια και εναρμόνιση σε ένα δημοκρατικό κλίμα είναι βασική. Απολογούμαι για τον εκκεντρικό μου μονόλογο. Εκφράζω με έμφαση την ευχαριστία μου σε εσένα Κύριε, στο ευγενικό και γενναιόδωρο Αμερικανικό Έθνος και στους οργανισμούς και πρωταγωνιστές της Αμφυκτιωνίας και του γαστρονομικού Συμποσίου.

(Σημ.: πρόκειται για τον περίφημο λόγο του Ξενοφώντα Ζολώτα προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, όπου μιλώντας ελληνικά, απευθύνθηκε στα ...αγγλικά στους συνέδρους, δίνοντας μία αδιάψευστη απόδειξη του ότι βάση της σύγχρονης αγγλικής γλώσσας αλλά και άλλων λατινογενών είναι η ελληνική γλώσσα. Αναζητούσα καιρό το θρυλικό αυτό κείμενο, και το μοιράζομαι μαζί σας με περηφάνια)

Επιτέλους... φτωχοί!

Του ΓΙΑΝΝΗ ΞΑΝΘΟΥΛΗ

...Να ξαναγίνουμε φτωχοί. Όπως ήμασταν πάντα. Όπως οι ήρωες των παλιών αναγνωστικών που οι γιαγιάδες έμοιαζαν με γιαγιάδες κι όχι με συνταξιούχες πόρνες. Όπου οι μπαμπάδες επέστρεφαν το μεσημέρι για να καθίσει ΟΛΗ η ελληνική οικογένεια στο τραπέζι και να φάει το σεμνό φαγητό – όσπρια πεντανόστιμα και ζαρζαβατικά με μαύρο ψωμί μοσχοβολιστό - ενώ η γάτα και ο σκύλος περίμεναν στωικά να 'ρθει η σειρά τους...

Να ξαναγίνουμε φτωχοί όπως ήμασταν πριν σαράντα και πενήντα χρόνια. Τότε που ονειρευόμασταν εν μέσω γκρι, μπλε και μπεζ χρωμάτων, τότε που καμιά Ελληνίδα δεν φιλοδοξούσε να γίνει ψευδοξανθιά, τότε που η λάσπη κολλούσε συμπαθητικά στα παπούτσια μας και οι αυθεντικοί ζήτουλες βρίσκονταν έξω απ' τις εκκλησιές περιμένοντας το τέλος της λειτουργίας και του μνημόσυνου.

Να ξαναγίνουμε φτωχοί πλην τίμιοι, χωρίς κινδύνους να ξεστρατίσουν οι αρχιμανδρίτες προς την ψηφιακή
παιδοφιλία. Να βρούμε ξανά τις σωστές μας κλίμακες χωρίς αγωνία παρκαρίσματος και παχυσαρκίας. Να ξαναβρούμε τη γεύση του «μπατιρόσπορου», των ελαχιστοποιημένων αναγκών, να ανακαλύψουμε εκ νέου τον ποδαρόδρομο και το συγκινητικό μοντέλο της «γυναίκας της Πίνδου». Μόνο με τέτοιες ηρωικές διαδρομές ενδεχομένως να ακυρώσουμε το κόμπλεξ μας έναντι του Μπραντ Πιτ και της Ναόμι Κάμπελ.

Να ξαναβρούμε -γιατί όχι- και τους παλιούς καλούς εχθρούς (κυρίως από τα βόρεια) που σήμερα τους έχουμε σκλάβους στα παβιγιόν μας . Να ξετρελαθούμε από την επικοινωνιακή μας υστερία με τα σιχαμένα κινητά τηλέφωνα που κατάργησαν κάθε έννοια ιδιωτικής ζωής. Να σκάψουμε στις αυλές -όσοι έχουν αυλές- και να κάνουμε παραδοσιακούς ασβεστόλακκους για να ασπρίζουμε τα δέντρα έτσι για καλαισθησία και υγεία. Να βρούμε πάλι τη σημασία του χώματος καταργώντας το καυσαέριο του επάρατου τρέχοντος πολιτισμού.

Να εφεύρουμε τις παλιές νοσοκόμες που σέρνονταν από σπίτι σε σπίτι ρίχνοντας ενέσεις πενικιλίνης στα οπίσθια ολόκληρου του Έθνους. Να προσδιορίσουμε ξανά την ντροπή και τον «σεβασμό» προσέχοντας το βλακώδες λεξιλόγιο των τέκνων μας. Επιτέλους, όποιο τέρας βρίζει ή χρησιμοποιεί την πάνδημη και πολυμορφική λέξη «ΜΑΛΑΚΑΣ» πάνω από εκατό φορές την ημέρα να το μπουκώνουμε με «κόκκινο πιπέρι εξόχως καυτερό», όπως τον καιρό της εξαίρετης φτώχειας μας.

Να μάθουμε να χρησιμοποιούμε τα κουλά μας χέρια σε δουλειές που σήμερα δίνουμε του κόσμου τα λεφτά, όπως μεταποίηση ρούχων, αλλαγές γιακάδων στα πουκάμισα, καρικώματα στις κάλτσες, υδραυλικές και σχετικές εργασίες. Να απαγορευτεί διά ροπάλου το γκαζόν που για μας τους πρώην φτωχούς δεν σημαίνει απολύτως τίποτα. Στη θέση του να φυτευτούν λαχανικά ή και οπωροφόρα για να μην καλοσυνηθίζουμε την κάστα των μανάβηδων. Κάποτε ο μαϊντανός, τα κρεμμύδια και τα σκόρδα ήταν τα βασικά καλλωπιστικά των κήπων μας. Να επανακτήσουμε το κύρος μας, χρησιμοποιώντας βέργες κι ό,τι τέλος πάντων απαιτούσε ο βασικός σωφρονιστικός κώδικας τα χρόνια της περήφανης ανέχειας.. Σταματήστε τις ψυχολογίες και τις παραφιλολογίες για τα «τραύματα» των παιδιών.

Μόνο λύσεις γήινες και πρακτικές -χωρίς ενστάσεις από τον Ρομπέν της ευαισθησίας, τον ΣΥΡΙΖΑ- θα αποκαταστήσουν την τρέλα και το χάος που υπαινίσσονται οι στατιστικές.

Να θυμηθούν οι Νεοέλληνες πως προέρχονται απ' τον Μεγαλέξανδρο, από τον Μιλτιάδη, τον Αριστείδη και προφανώς απ' τον... Αλκιβιάδη, πράγμα που σημαίνει ότι μπορούν να βάλουν σε ενέργεια τον «δίκαιο θυμό» αν συμπέσουν με ληστές τραπεζών, περιπτέρων, σούπερ μάρκετ και κοσμηματοπωλείων. Κανένας
δισταγμός. Τα παλιά χρόνια για ψύλλου πήδημα σε μπαγλάρωναν. Θυμήσου και κόψ' τους τα χέρια ή και τα αχαμνά.

Επιτέλους ας σταματήσουμε την ευρωπαϊκή μας ψυχοπάθεια. ΠΟΤΕ κανένας Έλληνας δεν έγινε σωστός Ευρωπαίος. Ούτε καν ο Αβραμόπουλος ούτε καν ο Σημίτης και άλλοι τέτοιοι που μου διαφεύγουν. Απ' τον καιρό που σταματήσαμε να θυμώνουμε σωστά, την πατήσαμε.

Σταματήστε το «ντόπινγκ» με το τσουλαριό των λαϊκών ασματομουλάρων. ΠΟΣΟΥΣ ΠΙΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΣΤΕΣ ΧΩΡΑ Η ΕΛΛΑΣ, κύριοι καναλάρχες της πλάκας; Δεν είναι καιρός να ξεβρωμίσει ο τόπος απ' τους εκφραστές του τραγουδιστικού Κάμα Σούτρα; ΠΟΙΟΣ θα μαζέψει τις ελιές στα περιβόλια όταν ο κάθε πικραμένος ονειρεύεται να γίνει αφίσα στη Συγγρού; Ποιός θα καθαρίσει τη Συγγρού απ' το αίσχος της καψουρικής ταπετσαρίας, κύριοι δήμαρχοι; Οι τραβεστί; Οι καημένες οι τραβεστί έχουν άλλες υποχρεώσεις...

Μη φοβάστε τη φτώχεια. Η πατρίδα μας είναι ευλογημένη έστω κι αν δεν παράγει λαμαρίνες αυτοκινήτων ή καλής ποιότητας νάρκες και όπλα για τους τριτοκοσμικούς..

Θυμηθείτε την ευλογία του ελαιόλαδου, της κορινθιακής σταφίδας, του χαλβά Φαρσάλων, των εσπεριδοειδών, της σαρδέλας και των λατρεμένων ραδικιών. Λάδι, χόρτα, ελίτσες, λίγο τυρί και ψωμί ζεστό, να φρεσκάρουμε στο μνημονικό μας το παλιό αναγνωστικό του Δημοτικού. Το ξέρω πως είναι ζόρι να κόψουμε το σούσι απότομα, όμως ήρθε ο καιρός να αναβιώσουμε την όπερα της
πεντάρας, της δεκάρας και των άλλων χρηστικών μας αξεσουάρ. Μια δοκιμή νομίζω πως θα μας πείσει...


ΖΗΤΩ Η ΕΛΛΑΣ και ο θεός των μικρών πραγμάτων μαζί μας.

(με μεγάλη χαρά "αντιγράφω" και προσυπογράφω με τα δυο χέρια τα τόσο εύστοχα λόγια του προσφιλούς κ. Γ. Ξανθούλη, ο λόγος του οποίου ακούγεται στα αυτιά μου σαν κελαΪδισμα εν μέσω μίρλας, μιζέριας και εθνικής παράκρουσης. Για την ταπεινή φιλοξενία, Δ.Μ.)

Η αβοήθητη μοναξιά του άντρα.

του Γιώργου Χειμωνά

"Ποτέ γυναίκα δεν κατάλαβε έναν άντρα"

ΑΜΛΕΤ

Η φίλη μου Ρ. έκλεισε τη συζήτηση για έναν κοινό μας φίλο ομοφυλόφιλο και τα αδιέξοδά του, με το γνωστό οξύ και θρασύ της χιούμορ: «Ευτυχώς που υπάρχουν και οι ομοφυλόφιλοι. Αν δεν υπήρχαν, εσείς οι άντρες θα περνούσατε έτσι από τη ζωή, χωρίς να σας έχει αγαπήσει κανένας».

Έφερα στον νου μου πάμπολλες λατρευτικά αφοσιωμένες αγάπες γυναικών προς άντρες που θα διέψευδαν αμέσως τον, εξεζητημένο άλλωστε, ισχυρισμό της Ρ. και ταυτόχρονα, ωστόσο, σκέφθηκα τη διαφορετικότητα των γυναικείων και ανδρικών συναισθημάτων, ιδίως των ερωτικών. Στην ιδανική ερωτική σχέση της η γυναίκα εξαντλεί όλα τα αιτήματα της δικαίωσής της, ως προσώπου προπαντός, αλλά και ως ύπαρξης ή, έστω, εξασφαλίζει τον ουσιωδέστερο όρο για να προχωρήσει απερίσπαστη προς ό,τι θεωρεί επιτυχία για τον δημιουργικό εαυτό της. Ενώ για τον άντρα, στην αντίστοιχη περίπτωση, περισσεύουν πολλά (και μάλλον τα σημαντικότερα γι' αυτόν) τέτοια αιτήματα ­ που, θά 'λεγε κανείς, η ερωτική δικαίωση μοιάζει να τα κάνει ακόμη πιο επιτακτικά. Αυτό σημαίνει ότι η γυναίκα είναι ικανή, και ώριμη, για την ιδανικότητα της ερωτικής σχέσης, τοποθετώντας εκεί, με πολλή υγεία κι ακόμα περισσότερη υγιεινή, ολόκληρη τη φυσιολογία της ανθρώπινης κατάστασης ­ ο άντρας όμως όχι.

Σημαίνει ακόμα, πέρα από την ολιγάρκεια της πρώτης και την απληστία του δευτέρου, ότι ο άντρας πάσχει από μια χρόνια, ανεκπλήρωτη φιλοδοξία ανόρθωσης, που ξεπερνάει κατά πολύ το σπουδαίο γεγονός της ανόρθωσης του ανθρωπίνου όντος στα δύο του κάτω άκρα, όπου η γυναίκα πιστεύει, και πολύ σωστά, ότι μ' αυτό τέλειωσε οριστικά κάθε ιστορία περαιτέρω ανόρθωσης. Και προφανώς αυτή η φιλοδοξία πρέπει να υπαγορεύεται από μια λειτουργία, αμιγώς αρσενική, επικράτησης και θριάμβου, η οποία, τουλάχιστον στο επίπεδο των φυσικών προδιαγραφών του φύλου, λείπει από τη γυναίκα σαν περιττή. Ο θρίαμβός της εξάλλου στη σχέση της είναι με το παραπάνω αρκετός, μια και η γυναίκα πάντα θριαμβεύει στη σχέση της με τον άντρα· ο μόνος τρόπος να θριαμβεύσει ο άντρας είναι να αρνηθεί να μπει σ' αυτήν.

Το γεγονός είναι ότι η γυναίκα είναι σκανδαλωδώς ευνοημένη από τη φύση. Βρίσκεται πιο κοντά της, την έχει πάντα με το μέρος της ­ η φύση συνεχίζεται μέσα της, χρησιμοποιεί το σώμα της για ν' αναπαραχθεί. Ας μην το ξεχνάμε: η γυναίκα έχει συγγένεια με το φως του φεγγαριού (που στον άντρα προκαλεί την επιληψία), με τις παλίρροιες των ωκεανών. Ο άντρας είναι αφύσικος, τεχνητός. Κατασκευασμένος μέσα σ' ένα ανοίκειο γυναικείο ικρίωμα, το σώμα της μητέρας του, κατασκευασμένος ακόμα από εντολές κύρους και εξουσίας, «ανδρισμού» και αντοχής, τις οποίες, στη διάρκεια της σύντομης ζωής του, είναι καταναγκασμένος πειθήνια και καθημερινά να εκτελεί. Κι ας μην επικαλεστεί κανείς τις κοινότοπες ιστορικοκοινωνικές αιτιότητες ­ ασφαλώς ισχύουν, αλλά βασίζονται στους δεδομένους, βιολογικούς χαρακτήρες του φύλου του.

Αποκλεισμένος από το άλλο ανθρώπινο σώμα, μη έχοντας ποτέ καμιά ενσυνείδητη συγκοινωνία αίματος με το άλλο σώμα, όπως έχει η γυναίκα με το κύημά της ­ ούτε καν έξοδο αίματος, όπως εκείνη, παρά μονάχα όταν το σώμα του εκτεθεί στη βία, έχει ένα σώμα μοναχικό κι αδιαπέραστο· κλειστό, δηλαδή απειλημένο. Που δεν ανοίγει ποτέ, ούτε κατά την ερωτική του δράση, οπότε κλείνει ακόμη περισσότερο και το κάθε σώμα αποχωρεί, αποσύρεται στην πιο απόλυτη δική του σιωπή, που είναι η ηδονή. Αντίθετα, το σώμα της γυναίκας, προτού κι αυτό απουσιάσει από την ερωτική ένωση, είναι ένα σώμα πάντα ανοιχτό ­ ο υπέροχος αυτός κάλυκας που είναι φτιαγμένος για να υποδέχεται και για να περιβάλλει.

Κι αφού η γυναίκα τον άντρα μονάχα να τον αγαπάει μπορεί και τίποτε άλλο, θα κάνω εγώ, ένας άντρας, το εγκώμιο γι' αυτό το αυτοδημιούργητο θαύμα που είναι ο άντρας. Χαριστικά θα βάλω πρώτη στη σειρά τη συμβολή της γυναίκας, που σίγουρα βοηθάει να συντελεσθεί, κυρίως με το ανεκτίμητο (και κατ' εξοχήν γυναικείο) χάρισμά της, που είναι ο αλάθητος ρεαλισμός της. Χωρίς αυτόν ο άντρας θα παράπαιε, ακόμα θα περιπλανιόταν, θα είχε χαθεί μέσα στις ομίχλες των επικών του φαντασιώσεων ­ ένα χάρισμα που η γυναίκα, αν το θελήσει, μπορεί να το μεταποιήσει σε θανάσιμο ανδροκτόνο εργαλείο ­ αν θελήσει να υπονομεύσει, χρησιμοποιώντας το, όλες τις ευσυγκίνητες μυθολογίες, που χάρη σ' αυτές και αποκλειστικά μ' αυτές ο άντρας επιβιώνει.

Χειρώνακτας του πολιτισμού αλλά και εγκέφαλός του, έκτισε από την αρχή τον κόσμο με μέτρο τον άνθρωπο. Κι αν αυτός ο κόσμος φαίνεται να είναι ανδροπρεπής, εκεί που χρειάζεται γίνεται θηλυκός, πολύ τελειότερα απ' ό,τι θα τον έπλαθε η ίδια η γυναίκα: χάρη στον άντρα η τέχνη κατοικήθηκε από εξαίσιες (αν και ανύπαρκτες) γυναίκες και πήραν γυναικείο όνομα οι πιο αυστηρές εξουσίες της ζωής ­ ενώ κράτησε για τον εαυτό του τον δυστυχισμένο ρόλο του ηττημένου, δηλαδή αυτός επωμίστηκε με αυταπάρνηση τη μεταφυσική μοίρα της ήττας που βαραίνει το ανθρώπινο γένος. Δεν δέχθηκε χαρμόσυνους αγγέλους όπως η Θεοτόκος, δεν έπεσε σε ερωτική έκσταση όπως η Αγία Θηρεσία· ταπεινά κι αγόγγυστα υπηρέτησε τη θητεία του στα τάγματα του Θεού.

Δεν είχε μεγαλομανιακές ακουστικές ψευδαισθήσεις όπως η Ιωάννα της Λορραίνης ­ ανώνυμος αφανίσθηκε σε ατέλειωτους και άδικους πολέμους (και καμιά δεν έχει σημασία ότι ο ίδιος τους ξεκίνησε), εξοντώθηκε σε ισόβιες δουλείες. Ανιδιοτελής, αθώος αλλά ευφυής, εύπιστος με τη θέλησή του ­ εύθραυστος και χωρίς ­ σε αντίθεση με τη γυναίκα ­ να επιζεί του θρυμματισμού του· ασκημένος από ένστικτο να επινοεί τεχνάσματα του κυνηγιού για την τροφή της ομάδας, να αγρυπνάει για τους κινδύνους· από γεννήσεως ανυπεράσπιστος, γιατί η φύση τού πήρε πίσω όλα τα όπλα του, έμεινε πάντα πολεμιστής, άοπλος και με χίλιους τρόμους γενναίος. Εκπνευμάτωσε τη φυσική του ρώμη και την έκανε δύναμη, κυρίως τόλμη, μυαλού και κραδασμό ιδεών. Αυτός είδε τα όνειρα όταν ήρθαν οι μεγάλες νύχτες ­ κι όλα αυτά από το τίποτα, χωρίς ουσιαστική βοήθεια από κανέναν. Έχοντάς τα όλα αντίξοα, και πιο πολύ αντίξοη τη γυναίκα που τον αγάπησε.

Και λυπηθείτε τον, με την πιο ευγενικιά, την πιο τρυφερή λύπη, γι' αυτή την απέραντη, την ως το τέλος αβοήθητη μοναξιά του. Δείτε τον, παραμερίζοντας τις αγορίστικες κομπορρημοσύνες του, τα απελπισμένα χάδια της μάνας του ­ παραμερίστε τα όλα: τα αφηρημένα αγγίγματα της γυναίκας του, τα αρπαχτικά και φιλημένα χεράκια των παιδιών του και δείτε τον σε όλη του την ανέχεια. Και μη του μιλάτε, αφήστε τον να σωπαίνει όταν σωπαίνει. Και αν αρχίσει να κλαίει ξαφνικά, ποτέ μην τον ρωτήσετε γιατί.

Γιώργος Χειμωνάς

(ταπεινά για την αντιγραφή, ο προσυπογράφων ανεπιφύλακτα, με άλλοθι την ημέρα της γυναίκας,

Δ. Μπρούσαλης)

"Branding Παραδοσιακό", ένα αφιέρωμα του περιοδικού Marketing Week

Ερωτήσεις της δημοσιογράφου Κ. Πολυμερίδου προς τον Γεν. Διευθυντή DASC Branding Δ. Μπρούσαλη

Εισαγωγικό σημείωμα του περιοδικού

Η τελευταία ανερχόμενη τάση στο χώρο κυρίως των τροφίμων αλλά και των ποτών, είναι η επιστροφή σε παραδοσιακά, αγνά προϊόντα και γεύσεις. Οι εταιρείες επενδύουν σημαντικά πλέον στην ελληνική προέλευση και στις προστατευόμενες ονομασίες μιας μεγάλης γκάμας προϊόντων, θέλοντας έτσι να απαντήσουν στην ανάγκη των καταναλωτών για γεύση, ποιότητα και ασφάλεια.Πολύτιμος σύμμαχος στην προσπάθεια αυτή, είναι οι λειτουργίες του branding και του design, που καλούνται να «ντύσουν» εικαστικά τα προϊόντα και να δημιουργήσουν το πρώτο σημείο επαφής και επικοινωνίας τους με τον καταναλωτή. Το αφιέρωμα του Marketing Week εστιάζει στον τρόπο ακριβώς με τον οποίο οι εταιρείες branding και design αντιμετωπίζουν αυτή την πρόκληση.

Eρ.: Ποιές είναι οι τάσεις που κυριαρχούν σήμερα ως προς το σχεδιασμό ανάλογων προϊόντων;

Απ.: Oι τάσεις δεν αλλάζουν λόγω του παραδοσιακού χαρακτήρα των προϊόντων. Η πρόταση branding πρέπει να είναι αληθινή, σαφής, και σωστά στοχευμένη. Αυτά ισχύουν ιδιαίτερα για το ελληνικό κοινό, που γνωρίζει τι βλέπει και τι αξίες φέρει ένα προϊόν της κατηγορίας αυτής. Ο μελετητής καταγράφει την γλώσσα της οικογένειας στην οποία ανήκει το προϊόν και συνεκτιμά αν και σε ποιον βαθμό θα την ακολουθήσει ή πόσο θα διαφοροποιηθεί.

Σημαντικός παράγων είναι και η ανάγκη γνωριμίας με νέους ηλικιακά καταναλωτές, που είναι ζωτικής σημασίας για κάθε προϊόν που θέλει να κάνει καριέρα. Κάθε ομάδα έχει την δική της σημειολογία και αισθητική στις εικόνες, στην τυπογραφία, ακόμη και στους περιέκτες. Πολλές φορές, η μελέτη branding προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα σε “παραδοσιακά” σύμβολα και σε σύγχρονες εκφράσεις σχεδιασμού ώστε το προϊόν να μην χάσει τον χαρακτήρα “παραδοσιακό”, αλλά να διαφοροποιηθεί από όλα τα υπάρχοντα από τα οποία έρχεται να διεκδικίσει θέσεις, πωλήσεις και μερίδιο.

Όταν το προϊόν έχει εξαγωγικές φιλοδοξίες, προκύπτουν και άλλες ανάγκες που πρέπει να καλυφτούν όπως η εκπαίδευση ενός κοινού που δεν γνωρίζει το θέμα, η αλλαγή διαμορφωμένων αρνητικών αντιλήψεων για το προϊόν ή την προέλευσή του, διεύρηνση των αντίστοιχων ανταγωνιστικών παραδοσιακών προϊόντων από άλλες χώρες κλπ.

Ερ.: Πώς μπορεί η ταυτότητα ενός τέτοιου προϊόντος να συνδυάσει στοιχεία όπως παράδοση, ασφάλεια, σύγχρονη τεχνολογία, γεύση κλπ;

Απ.: Πατώντας σε γερά θεμέλια που δεν είναι άλλα από την στρατηγική branding, τον σαφή και πιστευτό “μύθο” του που περικλείει όλες τις αξίες που κάνουν το προϊόν μοναδικό, και την προσεκτική τοποθέτησή του (brand positioning) ώς προς τον ανταγωνισμό και το κοινό – στόχος. Tα εργαλεία που θα επιμερίσουν και θα οπτικοποιήσουν όλα τα παραπάνω, κτίζοντας ένα στιβαρό και δυναμικό brand είναι πολλά: η πληροφορία που δίνεται και η ιεράρχισή της, τα υλικά και τα σχήματα του περιέκτη, η επιλογή των γραμμάτων και ο σχεδιασμός του λογοτύπου, η ονοματολογία και όλα όσα αναλαμβάνουν να διηγηθούν την ξεχωριστή ιστορία του προϊόντος στον καταναλωτή.

Σε κάθε περίπτωση όμως, το θέμα δεν είναι ποτέ σχεδιαστικό, είναι πάντα στρατηγικό και έτσι πρέπει να αντιμετωπίζεται. Αλλοιώς το αποτέλεσμα κρίνεται με υποκειμενικά κριτήρια προσωπικής αισθητικής, γεγονός που εμπεριέχει μεγάλο βαθμό κινδύνου. Μάλλον “θα τύχει, παρά θα πετύχει”!

Ερ.: Τα προϊόντα σε αυτό το χώρο έχουν αυξηθεί σημαντικά. Πώς μπορεί να γίνει η διαφοροποίηση;

Απ.: Η αύξηση των προϊόντων της κατηγορίας αυτής, όχι απλώς δεν πρέπει να μας προβληματίζει, αντίθετα πιστεύω ότι αποτελεί μία από τις τελευταίες ευκαιρίες της Ελλάδας να αποκτήσει ένα ανταγωνιστικό portfolio που θα ξεπερνάει τα σύνορά μας με αξιώσεις και αυτοπεποίθηση.

Η χώρα μας είναι γεμάτη από καταπληκτικά προϊόντα που συνδιάζουν ποιότητα, γεύση και διατροφικές αξίες αποτελώντας μοναδικές προτάσεις προς τον έλληνα αλλά και τον διεθνή καταναλωτή. “Κατά παράδοση” όμως, πολύ σπάνια διαθέτουν την κατάλληλη εικόνα που θα λειτουργήσει σαν δίαυλος επικοινωνίας προϊόντος – πελάτη εξασφαλίζοντας την πρώτη δοκιμή.

Επίσης στερούνται τον απαραίτητο “μύθο” που θα δώσει επιχειρήματα επιλογής στον καταναλωτή που τα πρωτογνωρίζει και μπαίνει στο πειρασμό να τα ανακαλύψει.

Αν τα προϊόντα παραμείνουν τίμια και η αναβάθμιση branding μελετηθεί σωστά, η Ελλάδα, η οικονομία μας και οι παραγωγοί μπορούν να ελπίζουν σε κέρδη, αξιοπιστία και καλύτερες μέρες.

(Σημ. Το περιοδικό Marketing Week, θεωρείται ίσως το πιο καταξιωμένο εξειδικευμένο έντυπο στον χώρο του μάρκετινγκ και της επικοινωνίας.)

H αβάσταχτη έλλειψη της κοινής λογικής

Πλησιάζω τα 50 και ακόμη με εντυπωσιάζει η απόσταση που κρατάμε από την κοινή λογική σε πολλές καθημερινές μας ενέργειες. Σαν χώρα, σαν κράτος, σαν λαός, σαν μεμονωμένοι πολίτες. Κι’ ομολογώ ότι πιάνω τον εαυτό μου να θυμώνει πολύ μ’αυτό, ιδιαίτερα τελευταία.

Η Ελλάδα που βιώνω είναι μία χώρα 2 ταχυτήτων. Μίας όσων προσπαθούν, δημιουργούν και κουράζονται τουλάχιστον όσο και οι άλλοι αντίστοιχοι ευρωπαίοι, απολαμβάνοντας λιγότερα έσοδα που κερδίζουν δυσκολότερα. Και μίας άλλης ταχύτητας, όσων ζουν από τους πρώτους και σε βάρος τους. Κρατώντας την χώρα όμηρο.

Νομίζω πια πως για όσα περνάμε, φταίμε κυρίως εμείς και η νοοτροπία μας. Και όσα ανεχόμαστε θεωρώντας τα πλέον, περίπου φυσιολογικά. Αυτό μάλλον πρέπει να αλλάξει καθώς δεν γίνεται (και δεν θα μας άρεσε) να έχουμε έναν εφοριακό και έναν αστυνομικό δίπλα μας ο καθένας για να κάνουμε τα αυτονόητα.

Μου φαίνεται ότι η πατρίδα μου, εκτός από κοιτίδα του πολιτισμού και της δημοκρατίας, είναι και χώρα του υπαρκτού σουρεαλισμού. Με καθημερινά δείγματα απίστευτων πράξεων σε όλα τα επίπεδα. Αναρωτιέμαι όπως όλοι:

Δικαιούται ο μεγαλογιατρός που δεν δίνει απόδειξη και δηλώνει 1.000 ευρώ μηνιαίο εισόδημα, να διαμαρτύρεται για την κατάσταση των δρόμων όταν πάει βόλτα με την Μερσεντές;

Γιατί δεχόμαστε να πάρουμε κάτι χωρίς απόδειξη φτηνότερα κερδίζοντας φαινομενικά σήμερα και δεν καταλαβαίνουμε ότι όσα γλυτώσαμε θα τα πληρώσουμε σε έκτακτους φόρους πολλαπλάσια;

Γιατί είναι λογικό το ελληνικό δημόσιο να μην γνωρίζει πόσους υπαλλήλους απασχολεί και να πρέπει να εργαστεί 3 μήνες για να το βρεί; Πώς πληρώνει μισθούς; Και γιατί δεν χάνει κανείς τη θέση του για αυτό;

Γιατί οι υπάλληλοι της Βουλής πέρνουν 16 (!) μισθούς, οι δύο μάλιστα από τους οποίους είναι σχεδόν αφορολόγητοι; Και γιατί κανένας συνδικαλιστής δεν το έχει καταγείλλει μέχρι τώρα, ώστε να ακούγεται αξιόπιστος όταν διαριγνύει τα ιμάτιά του για τα κεκτημένα των δημοσίων υπαλλήλων;

Γιατί είναι λογικό άνθρωποι με ίδια θέση, προσόντα και ευθύνες να αμοίβονται διαφορετικά ενώ εργάζονται στο ίδιο ελληνικό κράτος;

Γιατί όσοι αποφοιτούν από κάποιες σχολές όπως πχ οι μαθηματικοί, οι φυσικοί και οι φιλόλογοι, θεωρούνται αυτομάτως μετά την ορκομωσία τους “αδιόριστοι καθηγητές”; Ποιός τους το διασφάλισε πριν δώσουν πανελλήνιες;

Γιατί έχουμε ένα φορολογικό σύστημα τόσο πολύπλοκο που πρακτικά καμμία επιχείρηση δεν είναι εντάξει, όσο οργανωμένο λογιστήριο και αν διαθέτει; Γιατί να ζεί ο καθένας που επιχειρεί με τον μόνιμο φόβο του ελέγχου; Ποιούς εξυπηρετεί το ότι η εφορία σε αντιμετωπίζει καταρχήν σαν φοροφυγά;

Ως πότε η κριτική κάθε πολίτη προς κάποιον αιρετό θα αντιμετωπίζεται ώς μένος και μίσος, ως υποβολή. ώς υστεροβουλία, ως προβοκάτσια, ως ιδιοτέλεια, ώς κακοήθεια, ώς πολιτική αλητεία, ώς καθ’υπαγόρευση και δεν ξέρω τι άλλο άρρωστο; Kαι πάντως όχι σαν …κριτική; Kαι γιατί χρειάζεται ο πολίτης δήλωση νοιμοφροσύνης, αντίγραφο ποινικού μητρώου και Ε1 για να έχει το δικαίωμα του ελέγχου;

Πώς γίνεται ο κλητήρας στο νοσοκομείο να είναι στα βαρέα και ανθυγιεινά, και οι νοσηλευτές ακόμη να το διεκδικούν;

Γιατί οι τράπεζες κινούνται να πάρουν το σπίτι του άνεργου για 2.000 ευρώ, και δεν κάνουμε κάτι για αυτό;

Γιατί τα ίδια προϊόντα πουλιούνται στην Ελλάδα 30% πιο ακριβά από ότι σε άλλες χώρες και το ανεχόμαστε; Μήπως γιατί οι εταιρίες απλά μπορούν;

Πόσο θύματα είναι τελικά όσοι, αφού περάσαν από πολιτικά γραφεία για να μπουν στο δημόσιο με stage, στη συνέχεια συνομολόγισαν με ένα κράτος – απατεώνα την εις γνώση τους παράνομη διαιώνιση των 16μηνων συμβάσεων τους για 5 – 6 χρόνια; Στερώντας από κάποιους άλλους την αντίστοιχη ευκαιρία;

Πώς γίνεται να βγαίνει κάποιος στην σύνταξη στα 45, αφού αναμένεται να ζήσει 2 φορές παραπάνω από όσο εργάστηκε; Ποιος θα πληρώσει για την σύνταξή του;

Γιατί το κράτος αντί να βοηθάει, αντιστρατεύεται σε κάθε έννοια επιχειρείν και επένδυσης; Ως πότε θα κλαίμε για χαμένες ευκαιρίες:

Πόσο μπροστά πάει μία κοινωνία που ονειρεύεται για τα παιδιά της μία θέση δημοσίου υπαλλήλου για να τα …εξασφαλίσει; Aπαιτώντας χωρίς να παράγει;

Ως πότε θα είναι αποδεκτό να παρκάρουμε όπου θέλουμε, να πετάμε τα σκουπίδια από τον τρίτο, να ρίχνουμε το χαρτάκι δίπλα στο κάδο;

Δυστυχώς τα ερωτήματα θα μπορούσαν να συνεχίζονται για πολλές σελίδες.

Διαισθάνομαι ότι η μόνη πραγματική αλλαγή που μπορούμε να περιμένουμε, είναι αυτή που κάνουμε εμείς οι ίδιοι. Αποφασίζοντας να αλλάξουμε συνήθειες, νοοτροπία και συμπεριφορά. Αποφασίζοντας να σωθούμε, σώζοντας και τη χώρα μας. Κάνοντας στην καθημερινή ζωή, στην οικογένεια και την δουλειά μας, ότι θέλουμε να μας συμβαίνει και ότι πιστεύουμε ότι αξίζουμε. Εμείς πρώτα.

Μόνο τότε θα μας πιστέψουν και οι άλλοι. Οι ευρωπαίοι, οι φίλοι μας, οι εχθροί μας, ο γείτονας. Μόνο τότε μπορούμε να ελπίζουμε σε βοήθεια και σεβασμό.

Όσο διαιωνίζεται η λογική “ συμφωνώ με τις αλλαγές και τις αναγκαίες θυσίες αρκεί να ξεκινήσουν απ’τον απέναντι, τον από πάνω, τον παραδίπλα αφήνοντας εμένα τελευταίο” δεν υπάρχει ελπίδα. Το ανέκδοτο “να ψοφίσει η κατσίκα του διπλανού” πρέπει να παραμείνει ανέκδοτο και μόνο, όχι να γίνεται τρόπος ζωής.

Η μεγάλη αλλαγή που τόσο ελπίζουμε, θα είναι το άθροισμα πολλών τέτοιων μικρών προσωπικών αλλαγών. Που θα εξαναγκάσουν τους πολιτικούς και όλους όσους μας διοικούν, να κάνουν κι’αυτοί αυτά που πρέπει. Αυτά που επιβάλλει η, τόσο σπάνια στην Ελλάδα, κοινή λογική. Αυτή που όλοι ξέρουμε και πιστεύουμε, αλλά σπάνια εφαρμόζουμε.

Μήπως είναι πια ώρα; Έχω μεγάλη ανάγκη να ελπίζω και να πιστέψω πως είναι.

Μια διευκρίνιση που ΔΕΝ οφείλω και μια υπενθύμιση δώρο!

Πιστεύω βαθειά ότι η κριτική αποτελεί όχι μόνο δικαίωμα αλλά και υποχρέωση κάθε σκεπτόμενου ενεργού πολίτη. Μαζί με το “εκλέγειν και εκλέγεσθαι”, είναι από τα λίγα όπλα ελέγχου και συμβολής μας στα κοινά. Όταν η κριτική αυτή εισακούγεται είναι εύστοχη και χρήσιμη. Όταν ενοχλεί, αποδεικνύεται πιο εύστοχη και ακόμη χρησιμότερη. Σε ότι με αφορά προσωπικά, τη δημοκρατική δράση της κριτικής δεν την συζητάω, δεν την διαπραγματεύομαι και δεν την απεμπολώ για κανένα απολύτως λόγο. Και βέβαια δεν θεωρώ ότι αποτελεί λόγο δικής μου απολογίας.

Και μία υπενθύμιση προς κάθε αιρετό που θέλει να λέγεται έξυπνος: Oυδείς ασφαλέστερος εχθρός του ευεργετηθέντος. Τους καλοθελητές και τους πάντα πρόθυμους “εθελοντές” πληροφοριοδότες, τους αναζητάμε δίπλα μας ή από πίσω μας. Πάντως, στην δική μας ομάδα. Όχι στους απέναντι που, και ορατοί είναι και έχουν το τεκμήριο του αντιπάλου μας. Πως λέμε, “Θεέ μου, φύλαγέ με από τους φίλους μου, γιατί από τους εχθρούς φυλάγομαι και μονάχος μου”; Ή “ έχω τους εχθρούς μου από κοντά και τους φίλους μου ακόμη κοντύτερα” ; Εεε, αυτό! Και καλή χρονιά!