Δευτέρα 13 Ιουλίου 2009
Πέμπτη 2 Ιουλίου 2009
Μπάνερ του Φεστιβάλ σαν γραμματόσημα, με μικρά γράμματα? Αίσχος στο σχεδιαστή! (part 1/3)
Πολύς λόγος γίνεται στην πόλη μας (από συγκεκριμμένα πρόσωπα είναι η αλήθεια), αναφορικά με τα μπάνερ που στολίζουν τους κεντρικούς δρόμους, προβάλλωντας το φετινό Φεστιβάλ.
Όσο και αν τα πρόσωπα αυτά είναι γνωστά για την αίσθηση του αλάθητου που τα διακρίνει και την ένταση της φωνής με την οποία διατυπώνουν τους επί παντός του επιστητού δεκάρικούς τους, τα ερωτήματα επαναλαμβάνονται ξανά και ξανά και αρχίζουν να ακούγονται και από άλλους.
Θεωρώ χρήσιμο να απαντηθούν τα ερωτήματα αυτά, όχι προφανώς γιατί εκφράζονται αντιρρήσεις καθώς εξ ορισμού η δουλειά του σχεδιαστή επικοινωνίας απευθύνεται σε όλους. Ιδιαίτερα, όταν αφορούν θέματα όπως το Φεστιβάλ Φιλίππων-Καβάλας που έχουν ένα τόσο ευρύ κοινό, κάθε μέλος του οποίου έχει δικαίωμα να έχει άποψη και να ασκεί κριτική. Ακόμη, και αν δεν είναι πάντα καλοπροαίρετη, η κριτική δεν μπορέι παρά να είναι ευπρόσδεκτη.
Κυρίως, είναι σημαντικό να δοθούν τεκμηριωμένες απαντήσεις καθώς το θέμα αλλά και η μελέτη έχουν ένα χαρακτήρα δημόσιο, δεν είναι δηλαδή η επικοινωνία ενός ιδιωτικού φορέα ή μιας επιχείρησης. Είναι η προβολή ενός θεσμού σημαντικού για την παραγωγή πολιτισμού της Καβάλας, κομμάτι της ταυτότητάς της και δυνητικά ένας σημαντικός μοχλός ανάπτυξης για όλη την πόλη.
Ας ξεκινήσουμε από τα …εύκολα: κανείς δεν δείχνει να αμφισβητεί την εικαστική επάρκεια της μελέτης, ούτε την ποιότητα των εικόνων. Τουλάχιστον, όχι ανοικτά.
Οι βασικές αμφισβητήσεις εστιάζονται κυρίως σε δύο σημεία:
1. Το μέγεθος είναι μικρό και τα γράμματα δεν διαβάζονται, εννοώντας υποθέτω ότι τελικά δεν επικοινωνείται το μήνυμα.
2. Στα μπάνερ αναφέρονται μόνο στις εκδηλώσεις εκτός αρχαίου θεάτρου, δείχνοντας να αγνοούν επικοινωνιακά το πιο “κλασσικό” σκέλος του θεσμού, αυτό δηλαδή που λαμβάνει χώρα στο αρχαίο θέατρο των Φιλίππων.
Ας επιχειρήσουμε να απαντηθούν τα ερωτήματα αυτά:
Όσο και αν τα πρόσωπα αυτά είναι γνωστά για την αίσθηση του αλάθητου που τα διακρίνει και την ένταση της φωνής με την οποία διατυπώνουν τους επί παντός του επιστητού δεκάρικούς τους, τα ερωτήματα επαναλαμβάνονται ξανά και ξανά και αρχίζουν να ακούγονται και από άλλους.
Θεωρώ χρήσιμο να απαντηθούν τα ερωτήματα αυτά, όχι προφανώς γιατί εκφράζονται αντιρρήσεις καθώς εξ ορισμού η δουλειά του σχεδιαστή επικοινωνίας απευθύνεται σε όλους. Ιδιαίτερα, όταν αφορούν θέματα όπως το Φεστιβάλ Φιλίππων-Καβάλας που έχουν ένα τόσο ευρύ κοινό, κάθε μέλος του οποίου έχει δικαίωμα να έχει άποψη και να ασκεί κριτική. Ακόμη, και αν δεν είναι πάντα καλοπροαίρετη, η κριτική δεν μπορέι παρά να είναι ευπρόσδεκτη.
Κυρίως, είναι σημαντικό να δοθούν τεκμηριωμένες απαντήσεις καθώς το θέμα αλλά και η μελέτη έχουν ένα χαρακτήρα δημόσιο, δεν είναι δηλαδή η επικοινωνία ενός ιδιωτικού φορέα ή μιας επιχείρησης. Είναι η προβολή ενός θεσμού σημαντικού για την παραγωγή πολιτισμού της Καβάλας, κομμάτι της ταυτότητάς της και δυνητικά ένας σημαντικός μοχλός ανάπτυξης για όλη την πόλη.
Ας ξεκινήσουμε από τα …εύκολα: κανείς δεν δείχνει να αμφισβητεί την εικαστική επάρκεια της μελέτης, ούτε την ποιότητα των εικόνων. Τουλάχιστον, όχι ανοικτά.
Οι βασικές αμφισβητήσεις εστιάζονται κυρίως σε δύο σημεία:
1. Το μέγεθος είναι μικρό και τα γράμματα δεν διαβάζονται, εννοώντας υποθέτω ότι τελικά δεν επικοινωνείται το μήνυμα.
2. Στα μπάνερ αναφέρονται μόνο στις εκδηλώσεις εκτός αρχαίου θεάτρου, δείχνοντας να αγνοούν επικοινωνιακά το πιο “κλασσικό” σκέλος του θεσμού, αυτό δηλαδή που λαμβάνει χώρα στο αρχαίο θέατρο των Φιλίππων.
Ας επιχειρήσουμε να απαντηθούν τα ερωτήματα αυτά:
Μπάνερ του Φεστιβάλ σαν γραμματόσημα, με μικρά γράμματα? Αίσχος στο σχεδιαστή! (part 2/3)
1. Μέγεθος μηνύματος
Τα μπάνερ έχουν σχεδιαστεί για να λειτουργούν πάντα σαν ζευγάρι (*), όπου το ένα είναι πάντα το κεντρικό (κίτρινο) μπάνερ του Φεστιβάλ, και δίπλα του εναλλάσ sονται τα υπόλοιπα μπάνερ που αναφέρονται στα πρόσωπα και στους τόπους του Φεστιβάλ.
Σ’αυτά τα τελευταία, κάτω από τις εξαιρετικές φωτογραφίες του φίλου και συμπατριώτη Στράτου Καλαφάτη, αναφέρονται κάθε φορά κάποιες πληροφορίες που επεξηγούν ουσιαστικά την εικόνα. Η κριτική εστιάζεται στο μέγεθος των γραμμάτων, κυρίως στα μπάνερ που εναλλάσονται. Οι απορίες δείχνουν να είναι λοιπον οι εξής:
1α. Τι εξυπηρετούν τα μπάνερ;
Αποκλειστικός στόχος των μπάνερ γεγονότων πολιτισμού όπως τα επίμαχα του φετινού φεστιβάλ μας, είναι να ευαισθητοποιήσουν τον θεατή για κάτι σημαντικό που συμβαίνει στον τόπο που βρίσκεται. Να αντιληφθεί ότι η πόλη γιορτάζει, ότι κάτι ξεχωριστό αναπτύσσεται γύρω του που πιθανόν τον αφορά. Τοποθετούνται συνήθως κάθετα με την ροή κίνησης (οχημάτων ή πεζών) ώστε να “διακόπτουν” το βλέμμα.
“Εκβιάζοντας” μεν την σκέψη του θεατή με τα χρώματα και την δύναμη της εικόνας, χωρίς να ενοχλούν.
Ούτε βεβαίως να αποσπούν την συγκέντρωση των οδηγών, για …προφανείς λόγους: αλλοίμονο αν σταματούσαν για να διαβάσουν τι γράφει το μπάνερ!
Η ιεράρχιση των αποτελεσμάτων που θέλουμε να πετύχουμε, στον ελάχιστο χρόνο που θα μας διαθέσει ο θεατής μας και, αν είναι δυνατόν, από την πρώτη φορά που θα εκτεθεί στα μπάνερ, είναι με αυτή την σειρά οι εξής:
- Κάτι συμβαίνει που ίσως πρέπει να γνωρίζω.
- Από την αισθητική, φαίνεται ότι ίσως με αφορά.
- Δείχνει μάλλον σημαντικό (άρα αίσθηση για τα χαρακτηριστικά του γεγονότος, πχ μικρό ή μεγάλο, ένα δρόμενο ή πολλά, σύγχρονο ή πιο κλασσικό, μορφή τέχνης κλπ)
- Ποιο είναι σε γενικές γραμμές το θέμα, ο τίτλος του γεγονότος (στην περίπτωσή μας “ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΦΙΛΙΠΠΩΝ-ΚΑΒΑΛΑΣ ’09”).
- Θα ήθελα να αναζητήσω περισσότερες πληροφορίες για αυτό, το σημειώνω στο μυαλό μου (και ευαισθητοποιημένος πλέον, εξετάζω όλα τα άλλα μέσα επικοινωνίας που σκοπό έχουν να με πληροφορήσουν σε βάθος και να με “εκπαιδεύσουν”, όπως οι αφίσσες, τα έντυπα, οι καταχωρήσεις, τα τηλεοπτικά σπότ, τα ραδιοφωνικά σπότ, τα δημοσιεύματα στον τύπο κλπ,)
- Γιατί επιλέχτηκαν αυτές οι εικόνες; Tι θέλουν να μου πουν;
Kαι τέλος:
- Τι πληροφορίες μου δίνουν όσα γράφονται από κάτω;
Παραδείγματα που επιβεβαιώνουν τα παραπάνω είναι τα γνωστά μπάνερ των Ολυμπιακών Αγώνων (όπου, εκτός απο το σήμα, το μόνο που αναγράφονταν σποραδικά ήταν το ΑΘΗΝΑ 2004), ή τα πιο πρόσφατα του μουσείου της Ακρόπολης όπου την εικόνα της Καρυάτιδας συνόδευε μόνο το σήμα – τίτλος του γεγονότος (“μουσείο ακρόπολης”). Χωρίς να δίνονται πληροφορίες τόπου, χρόνου, επεξηγήσεις κλπ.
Ελπίζω να συμφωνείτε ότι οι παραπάνω επικοινωνιακοί στόχοι επιτεύχθηκαν και με το παραπάνω, εκτός ίσως απο τον τελευταίο και λιγότερο σημαντικό. Που τελικά θα μπορούσε και να λείπει τελείως από τα δεύτερα εναλλασσόμενα μπάνερ.
1β. Αφού δεν είναι σημαντικά όσα γράφονται από κάτω, τότε γιατί μπήκαν;
Για δύο λόγους. Καταρχήν αισθητικούς – συνθετικούς. Δηλαδή, το μπάνερ δείχνει καλύτερο και πιο πλήρες με την προσθήκη του κειμένου απο κάτω. Δείχνει αισθητικά ολοκληρωμένο, πιο άρτιο.
Αλλά και γιατί, όποιος έχει τελικά την δυνατότητα (πχ είναι πεζός) να παρατηρήσει τα μπάνερ, θα πάρει τελικά κάποιες πληροφορίες.
Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις φετινές εικόνες του Καλαφάτη που είναι …μη αναμενόμενες. Δηλαδή, βλέπεις τον Μάνο Ελευθερίου και δεν τον αναγνωρίζεις αμέσως, χωρίς την τραγιάσκα. Ή δεν καταλαβαίνεις αμέσως τι απεικονίζει η απίστευτη φωτογραφία των Λασπόλουτρων, ή η φουτουριστική απεικόνιση της Παλιάς Μουσικής. Ακόμη και η, σχετικά πιο οικεία σε μας τους καβαλιώτες, εικόνα των αδελφών Κούφαλη σε ξαφνιάζει ευχάριστα με την φρεσκάδα της ματιάς της.
Άρα, ίσως χρειάζεται μια επιβεβαίωση του τι ακριβώς κοιτάς και σε “υποχρέωσε” να το προσέξεις.
Καταληκτικά: το να διαβαστούν άμεσα και ευκρινώς, και μάλιστα εν κινήσει, όσα γράφονται στα μπάνερ δεν αποτελούν σημαντική επικοινωνιακή στόχευση (κατ’ άλλους ειδικούς μάλιστα, δεν αποτελούν ΚΑΝ στόχευση!). Σε όλο το κόσμο, τα μπάνερ της κατηγορίας αυτής, ΔΕΝ πουλάνε κάτι, ΔΕΝ προτρέπουν σε άμεση συμμετοχή, ΔΕΝ κραυγάζουν χυδαία την πραμάτια τους.
Αποσκοπούν στο να ευαισθητοποιήσουν για το γεγονός, να δημιουργήσουν μίαν ευχάριστη αίσθηση γιορτής, να βελτιώσουν την εικόνα της πόλης χρωματίζοντας φωτεινά την ζωή σ’αυτήν, σαν καθημερινή συνέχεια όσων συμβαίνουν στις στιγμές του ίδιου του Φεστιβάλ.
(*) Δημοσίευσα τα μπανερ στην σελίδα μου στο facebook, μερικές μέρες πριν αναρτηθούν στους δρόμους της Καβάλας. Ο φίλτατος “διαβόητος” υψίφωνος πρωϊνατζής των καβαλιώτικων ερτζιανών, βιαστικά μη χάσει την ευκαιρία, μου απηύθηνε μία πύρινη κριτική ότι πάνω στα μπάνερ δεν αναγράφεται καν το ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΦΙΛΙΠΠΩΝ- ΚΑΒΑΛΑΣ!
Αγνοώντας μέσα στην φούρια του, ότι τα μπάνερ που έδειξα, συνοδεύονται ΠΑΝΤΑ από το “κίτρινο” κεντρικό μπάνερ του φεστιβάλ όπου φυσικά υπάρχουν όλα τα σχετικά στοιχεία. Εννοείται ότι δεν αισθάνθηκε ποτέ την ανάγκη διόρθωσης και αποκατάστασης. Αυτό είναι που λέμε “ποιοτική και εμπεριστατωμένη κριτική”!
Τα μπάνερ έχουν σχεδιαστεί για να λειτουργούν πάντα σαν ζευγάρι (*), όπου το ένα είναι πάντα το κεντρικό (κίτρινο) μπάνερ του Φεστιβάλ, και δίπλα του εναλλάσ sονται τα υπόλοιπα μπάνερ που αναφέρονται στα πρόσωπα και στους τόπους του Φεστιβάλ.
Σ’αυτά τα τελευταία, κάτω από τις εξαιρετικές φωτογραφίες του φίλου και συμπατριώτη Στράτου Καλαφάτη, αναφέρονται κάθε φορά κάποιες πληροφορίες που επεξηγούν ουσιαστικά την εικόνα. Η κριτική εστιάζεται στο μέγεθος των γραμμάτων, κυρίως στα μπάνερ που εναλλάσονται. Οι απορίες δείχνουν να είναι λοιπον οι εξής:
1α. Τι εξυπηρετούν τα μπάνερ;
Αποκλειστικός στόχος των μπάνερ γεγονότων πολιτισμού όπως τα επίμαχα του φετινού φεστιβάλ μας, είναι να ευαισθητοποιήσουν τον θεατή για κάτι σημαντικό που συμβαίνει στον τόπο που βρίσκεται. Να αντιληφθεί ότι η πόλη γιορτάζει, ότι κάτι ξεχωριστό αναπτύσσεται γύρω του που πιθανόν τον αφορά. Τοποθετούνται συνήθως κάθετα με την ροή κίνησης (οχημάτων ή πεζών) ώστε να “διακόπτουν” το βλέμμα.
“Εκβιάζοντας” μεν την σκέψη του θεατή με τα χρώματα και την δύναμη της εικόνας, χωρίς να ενοχλούν.
Ούτε βεβαίως να αποσπούν την συγκέντρωση των οδηγών, για …προφανείς λόγους: αλλοίμονο αν σταματούσαν για να διαβάσουν τι γράφει το μπάνερ!
Η ιεράρχιση των αποτελεσμάτων που θέλουμε να πετύχουμε, στον ελάχιστο χρόνο που θα μας διαθέσει ο θεατής μας και, αν είναι δυνατόν, από την πρώτη φορά που θα εκτεθεί στα μπάνερ, είναι με αυτή την σειρά οι εξής:
- Κάτι συμβαίνει που ίσως πρέπει να γνωρίζω.
- Από την αισθητική, φαίνεται ότι ίσως με αφορά.
- Δείχνει μάλλον σημαντικό (άρα αίσθηση για τα χαρακτηριστικά του γεγονότος, πχ μικρό ή μεγάλο, ένα δρόμενο ή πολλά, σύγχρονο ή πιο κλασσικό, μορφή τέχνης κλπ)
- Ποιο είναι σε γενικές γραμμές το θέμα, ο τίτλος του γεγονότος (στην περίπτωσή μας “ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΦΙΛΙΠΠΩΝ-ΚΑΒΑΛΑΣ ’09”).
- Θα ήθελα να αναζητήσω περισσότερες πληροφορίες για αυτό, το σημειώνω στο μυαλό μου (και ευαισθητοποιημένος πλέον, εξετάζω όλα τα άλλα μέσα επικοινωνίας που σκοπό έχουν να με πληροφορήσουν σε βάθος και να με “εκπαιδεύσουν”, όπως οι αφίσσες, τα έντυπα, οι καταχωρήσεις, τα τηλεοπτικά σπότ, τα ραδιοφωνικά σπότ, τα δημοσιεύματα στον τύπο κλπ,)
- Γιατί επιλέχτηκαν αυτές οι εικόνες; Tι θέλουν να μου πουν;
Kαι τέλος:
- Τι πληροφορίες μου δίνουν όσα γράφονται από κάτω;
Παραδείγματα που επιβεβαιώνουν τα παραπάνω είναι τα γνωστά μπάνερ των Ολυμπιακών Αγώνων (όπου, εκτός απο το σήμα, το μόνο που αναγράφονταν σποραδικά ήταν το ΑΘΗΝΑ 2004), ή τα πιο πρόσφατα του μουσείου της Ακρόπολης όπου την εικόνα της Καρυάτιδας συνόδευε μόνο το σήμα – τίτλος του γεγονότος (“μουσείο ακρόπολης”). Χωρίς να δίνονται πληροφορίες τόπου, χρόνου, επεξηγήσεις κλπ.
Ελπίζω να συμφωνείτε ότι οι παραπάνω επικοινωνιακοί στόχοι επιτεύχθηκαν και με το παραπάνω, εκτός ίσως απο τον τελευταίο και λιγότερο σημαντικό. Που τελικά θα μπορούσε και να λείπει τελείως από τα δεύτερα εναλλασσόμενα μπάνερ.
1β. Αφού δεν είναι σημαντικά όσα γράφονται από κάτω, τότε γιατί μπήκαν;
Για δύο λόγους. Καταρχήν αισθητικούς – συνθετικούς. Δηλαδή, το μπάνερ δείχνει καλύτερο και πιο πλήρες με την προσθήκη του κειμένου απο κάτω. Δείχνει αισθητικά ολοκληρωμένο, πιο άρτιο.
Αλλά και γιατί, όποιος έχει τελικά την δυνατότητα (πχ είναι πεζός) να παρατηρήσει τα μπάνερ, θα πάρει τελικά κάποιες πληροφορίες.
Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις φετινές εικόνες του Καλαφάτη που είναι …μη αναμενόμενες. Δηλαδή, βλέπεις τον Μάνο Ελευθερίου και δεν τον αναγνωρίζεις αμέσως, χωρίς την τραγιάσκα. Ή δεν καταλαβαίνεις αμέσως τι απεικονίζει η απίστευτη φωτογραφία των Λασπόλουτρων, ή η φουτουριστική απεικόνιση της Παλιάς Μουσικής. Ακόμη και η, σχετικά πιο οικεία σε μας τους καβαλιώτες, εικόνα των αδελφών Κούφαλη σε ξαφνιάζει ευχάριστα με την φρεσκάδα της ματιάς της.
Άρα, ίσως χρειάζεται μια επιβεβαίωση του τι ακριβώς κοιτάς και σε “υποχρέωσε” να το προσέξεις.
Καταληκτικά: το να διαβαστούν άμεσα και ευκρινώς, και μάλιστα εν κινήσει, όσα γράφονται στα μπάνερ δεν αποτελούν σημαντική επικοινωνιακή στόχευση (κατ’ άλλους ειδικούς μάλιστα, δεν αποτελούν ΚΑΝ στόχευση!). Σε όλο το κόσμο, τα μπάνερ της κατηγορίας αυτής, ΔΕΝ πουλάνε κάτι, ΔΕΝ προτρέπουν σε άμεση συμμετοχή, ΔΕΝ κραυγάζουν χυδαία την πραμάτια τους.
Αποσκοπούν στο να ευαισθητοποιήσουν για το γεγονός, να δημιουργήσουν μίαν ευχάριστη αίσθηση γιορτής, να βελτιώσουν την εικόνα της πόλης χρωματίζοντας φωτεινά την ζωή σ’αυτήν, σαν καθημερινή συνέχεια όσων συμβαίνουν στις στιγμές του ίδιου του Φεστιβάλ.
(*) Δημοσίευσα τα μπανερ στην σελίδα μου στο facebook, μερικές μέρες πριν αναρτηθούν στους δρόμους της Καβάλας. Ο φίλτατος “διαβόητος” υψίφωνος πρωϊνατζής των καβαλιώτικων ερτζιανών, βιαστικά μη χάσει την ευκαιρία, μου απηύθηνε μία πύρινη κριτική ότι πάνω στα μπάνερ δεν αναγράφεται καν το ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΦΙΛΙΠΠΩΝ- ΚΑΒΑΛΑΣ!
Αγνοώντας μέσα στην φούρια του, ότι τα μπάνερ που έδειξα, συνοδεύονται ΠΑΝΤΑ από το “κίτρινο” κεντρικό μπάνερ του φεστιβάλ όπου φυσικά υπάρχουν όλα τα σχετικά στοιχεία. Εννοείται ότι δεν αισθάνθηκε ποτέ την ανάγκη διόρθωσης και αποκατάστασης. Αυτό είναι που λέμε “ποιοτική και εμπεριστατωμένη κριτική”!
Μπάνερ του Φεστιβάλ σαν γραμματόσημα, με μικρά γράμματα? Αίσχος στο σχεδιαστή! (part 3/3)
2. Θεματολογία μπάνερ
To φεστιβάλ μας, αν και αισίως στον 52ο συνεχή χρόνο του, επιχειρεί φέτος υπό την καθοδήγηση του καταξιωμένου Θοδωρή Γκόνη στην θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή, μία στροφή. Η νέα αυτή πορεία έχει κάποια σαφή χαρακτηριστικά:
- Το φεστιβάλ επιχειρεί πλέον δικές του παραγωγές, θέλοντας να ξεφύγει επιτέλους από το να είναι μία, περισσότερο ή λιγότερο επιτυχημένη, επιλογή κάποιων παραστάσεων από ότι έχει αν προσφέρει η θεατρική πιάτσα κάθε χρόνο. Επιδιώκοντας να διαφοροποιηθεί από όλα τα άλλα φεστιβάλ της Ελλάδας, τιμώντας το βάρος του θεσμού και υπογραμμίζοντας τελικά ότι δεν είναι καν συγκρίσιμο με αυτά.
Το 52ο Φεστιβάλ Φιλίππων – Καβάλας δεν είναι φεστιβάλ …“Λίθου και Σελήνης¨ της Ανω Κολοπετινίτσας. Και είναι αλήθεια ότι, τελικά, πραγματικό Φεστιβάλ σε κάνουν οι δικές σου παραγωγές, το δικό σου στίγμα. Το γεγονός ότι εδώ θα δεί κανείς και κάποια πρωτότυπα πράγματα που δεν θα δεί εύκολα αλλού.
- Μπένουμε επιτέλους σε φάση εξωστρέφειας. Αυτή είναι, περισσότερο από καλλιτεχνική, μία πολιτική (με την ευρύτερη, υγιή έννοια) απόφαση, που άρχισε να διαφαίνεται ήδη από την επετειακή διοργάνωση του 50ου Φεστιβάλ και ολοκληρώνεται με τον καλύτερο, σαφέστερο τρόπο φέτος.
Οι καβαλιώτες υπερηφανευόμαστε, και όχι αβάσιμα, ότι το φεστιβάλ μας είναι εκτός από ο σημαντικότερος θεσμός πολιτισμού της Β. Ελλάδας, ο δεύτερος σημαντικότερος μετά το Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου.
Όμως για κάμποσα χρόνια, και για λόγους που δεν είναι αντικείμενο του κειμένου αυτού, το φεστιβάλ άρχισε να κοιτάζει σχεδόν αποκλειστικά προς τα μέσα. Σχεδόν φοβικά. Συμπεριφέρθηκε διεκπαιρεωτικά, καταντώντας μάλλον το “φεστιβαλάκι της μικρής μας πόλης”, παρά αυτό που πραγματικά μπορεί. Αυτό άλλαξε και πια, φαίνεται και στην εικόνα του. Που φιλόδοξα είναι υπερτοπική. Και γιατί όχι, διεθνής. Δίνοντας και επικοινωνακά το στίγμα: “Διεκδικώ όσα μου αξίζουν, όσα δικαιούμαι!”
Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος που πουθενά ΔΕΝ απεικονίζεται ο τόπος, η Καβάλα, μία παρατήρηση που αφελώς ακούστηκε επίσης. Ο θεσμός έχει γνωστό τόπο “διαμονής” που, έτσι κι’αλλιώς, αναφέρεται και ίδιο τον τίτλο του.
Εκείνα που είχε ασαφή είναι το μέγεθος, το στίγμα, η σημασία, ο στόχος και η διάθεσή του. Αυτά έπρεπε να αντιμετωπιστούν, και έτσι έγινε.
Βασικοί άξονες της νέας κατεύθυνσης, ειδικά για φέτος, είναι οι εξής:
- η διάχυση των εκδηλώσεων του Φεστιβάλ εκτός των στενών ορίων του αρχαίου θεάτρου, και ιδιαίτερα μέσα στα όρια της ίδιας της Καβάλας.
- το άνοιγμα νέων χώρων μέσα στην πόλη για εκδηλώσεις πολιτισμού, που είτε δεν έχουν πολυχρησιμοποιηθεί στο παρελθόν, είτε είναι εντελώς νέοι (όπως η αναπαλαιωμένη και πλήρως επισκέψιμη πλέον Παλιά Μουσική και το Τελωνείο στην Καβάλα, ή τα λασπόλουτρα στις Κρινίδες). Με την κίνηση αυτή, πλουτίζει ντε φάκτο η συλλογή της Καβάλας σε χώρους που μπορούν να φιλοξενήσουν πολιτιστικά γεγονότα με αξιώσεις.
- η δημιουργία σημαντικών δρόμενων από πρόσωπα που έλκουν την καταγωγή τους απο την Καβάλα, ή έχουν ισχυρούς δεσμούς με αυτήν. Τα πρόσωπα αυτά, επιστρέφουν στην πόλη τους (με την έννοια που προαναφέρθηκε) και βάζουν τη σφραγίδα τους σε κορυφαίες στιγμές της φετινής διοργάνωσης.
Στην φάση του σχεδιασμού των μπάνερ, πάρθηκε η απόφαση αν υπηρετηθούν επικοινωνιακά οι παραπάνω άξονες (διάχυση, χώροι, πρόσωπα) και γι’αυτό η θεματολογία των μπάνερ εξαντλήθηκε σε αυτά. Το ίδιο άλλωστε συμβαίνει στο πολύπτυχο έντυπο-φυσαρμόνικα, άλλη μία καινοτομία του φετινού φεστιβάλ.
Συμπεραίνοντας, έστω αυθαίρετα, ότι ο κεντρικός κορμός των εκδηλώσεων που θα φιλοξενηθεί όπως πάντα στο αρχαίο θέατρο, αφενός αποτελλεί γνωστή διαδικασία (που άρα δεν έχει την ίδια ανάγκη προβολής με τις φετινές καινοτομίες), αφετερου τα κανάλια προβολής των παραστάσεων εκείνων είναι πολλά και συνεχή.
Καταλήγοντας, επιλέχθηκε το σύγχρονο μέσο επικοινωνίας των μπάνερ, για να υπογραμιστεί ότι κάνει την φετινή χρονιά διαφορετική, και να δωθεί ένα ισχυρό στίγμα του τι θα ακολουθήσει στα χρόνια που έρχονται. Θεωρώ την απόφαση σωστή, όχι μόνο επειδή ήμουν βασικός εισηγητής της, αλλά και γιατί μάλλον επιβεβαιώνεται από το τελικό αποτέλεσμα.
Σε κάθε περίπτωση, όσο και αν κάθε μέσον (άρα και τα μπάνερ) πρέπει να λειτουργεί επικοινωνιακά αυτοτελώς, επιβάλεται μια σφαιρική θεώρηση όλων των μέσων (πρόγραμμα, πολύπτυχο, αφίσσες, καταχωρήσεις, τηλεοπτικά, ραδιοφωνικά, μπάνερ κλπ) και εκεί, είναι πρόδηλο ότι η ισορροπία μεταξύ “κλασικού” – “μοντέρνου” διατηρείται απολύτως.
Τέλος, μάλλον οφείλω μια συγγνώμη από κάθε φιλότιμο αναγνώστη όλων αυτών, για την πολυλογία μου.
To φεστιβάλ μας, αν και αισίως στον 52ο συνεχή χρόνο του, επιχειρεί φέτος υπό την καθοδήγηση του καταξιωμένου Θοδωρή Γκόνη στην θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή, μία στροφή. Η νέα αυτή πορεία έχει κάποια σαφή χαρακτηριστικά:
- Το φεστιβάλ επιχειρεί πλέον δικές του παραγωγές, θέλοντας να ξεφύγει επιτέλους από το να είναι μία, περισσότερο ή λιγότερο επιτυχημένη, επιλογή κάποιων παραστάσεων από ότι έχει αν προσφέρει η θεατρική πιάτσα κάθε χρόνο. Επιδιώκοντας να διαφοροποιηθεί από όλα τα άλλα φεστιβάλ της Ελλάδας, τιμώντας το βάρος του θεσμού και υπογραμμίζοντας τελικά ότι δεν είναι καν συγκρίσιμο με αυτά.
Το 52ο Φεστιβάλ Φιλίππων – Καβάλας δεν είναι φεστιβάλ …“Λίθου και Σελήνης¨ της Ανω Κολοπετινίτσας. Και είναι αλήθεια ότι, τελικά, πραγματικό Φεστιβάλ σε κάνουν οι δικές σου παραγωγές, το δικό σου στίγμα. Το γεγονός ότι εδώ θα δεί κανείς και κάποια πρωτότυπα πράγματα που δεν θα δεί εύκολα αλλού.
- Μπένουμε επιτέλους σε φάση εξωστρέφειας. Αυτή είναι, περισσότερο από καλλιτεχνική, μία πολιτική (με την ευρύτερη, υγιή έννοια) απόφαση, που άρχισε να διαφαίνεται ήδη από την επετειακή διοργάνωση του 50ου Φεστιβάλ και ολοκληρώνεται με τον καλύτερο, σαφέστερο τρόπο φέτος.
Οι καβαλιώτες υπερηφανευόμαστε, και όχι αβάσιμα, ότι το φεστιβάλ μας είναι εκτός από ο σημαντικότερος θεσμός πολιτισμού της Β. Ελλάδας, ο δεύτερος σημαντικότερος μετά το Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου.
Όμως για κάμποσα χρόνια, και για λόγους που δεν είναι αντικείμενο του κειμένου αυτού, το φεστιβάλ άρχισε να κοιτάζει σχεδόν αποκλειστικά προς τα μέσα. Σχεδόν φοβικά. Συμπεριφέρθηκε διεκπαιρεωτικά, καταντώντας μάλλον το “φεστιβαλάκι της μικρής μας πόλης”, παρά αυτό που πραγματικά μπορεί. Αυτό άλλαξε και πια, φαίνεται και στην εικόνα του. Που φιλόδοξα είναι υπερτοπική. Και γιατί όχι, διεθνής. Δίνοντας και επικοινωνακά το στίγμα: “Διεκδικώ όσα μου αξίζουν, όσα δικαιούμαι!”
Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος που πουθενά ΔΕΝ απεικονίζεται ο τόπος, η Καβάλα, μία παρατήρηση που αφελώς ακούστηκε επίσης. Ο θεσμός έχει γνωστό τόπο “διαμονής” που, έτσι κι’αλλιώς, αναφέρεται και ίδιο τον τίτλο του.
Εκείνα που είχε ασαφή είναι το μέγεθος, το στίγμα, η σημασία, ο στόχος και η διάθεσή του. Αυτά έπρεπε να αντιμετωπιστούν, και έτσι έγινε.
Βασικοί άξονες της νέας κατεύθυνσης, ειδικά για φέτος, είναι οι εξής:
- η διάχυση των εκδηλώσεων του Φεστιβάλ εκτός των στενών ορίων του αρχαίου θεάτρου, και ιδιαίτερα μέσα στα όρια της ίδιας της Καβάλας.
- το άνοιγμα νέων χώρων μέσα στην πόλη για εκδηλώσεις πολιτισμού, που είτε δεν έχουν πολυχρησιμοποιηθεί στο παρελθόν, είτε είναι εντελώς νέοι (όπως η αναπαλαιωμένη και πλήρως επισκέψιμη πλέον Παλιά Μουσική και το Τελωνείο στην Καβάλα, ή τα λασπόλουτρα στις Κρινίδες). Με την κίνηση αυτή, πλουτίζει ντε φάκτο η συλλογή της Καβάλας σε χώρους που μπορούν να φιλοξενήσουν πολιτιστικά γεγονότα με αξιώσεις.
- η δημιουργία σημαντικών δρόμενων από πρόσωπα που έλκουν την καταγωγή τους απο την Καβάλα, ή έχουν ισχυρούς δεσμούς με αυτήν. Τα πρόσωπα αυτά, επιστρέφουν στην πόλη τους (με την έννοια που προαναφέρθηκε) και βάζουν τη σφραγίδα τους σε κορυφαίες στιγμές της φετινής διοργάνωσης.
Στην φάση του σχεδιασμού των μπάνερ, πάρθηκε η απόφαση αν υπηρετηθούν επικοινωνιακά οι παραπάνω άξονες (διάχυση, χώροι, πρόσωπα) και γι’αυτό η θεματολογία των μπάνερ εξαντλήθηκε σε αυτά. Το ίδιο άλλωστε συμβαίνει στο πολύπτυχο έντυπο-φυσαρμόνικα, άλλη μία καινοτομία του φετινού φεστιβάλ.
Συμπεραίνοντας, έστω αυθαίρετα, ότι ο κεντρικός κορμός των εκδηλώσεων που θα φιλοξενηθεί όπως πάντα στο αρχαίο θέατρο, αφενός αποτελλεί γνωστή διαδικασία (που άρα δεν έχει την ίδια ανάγκη προβολής με τις φετινές καινοτομίες), αφετερου τα κανάλια προβολής των παραστάσεων εκείνων είναι πολλά και συνεχή.
Καταλήγοντας, επιλέχθηκε το σύγχρονο μέσο επικοινωνίας των μπάνερ, για να υπογραμιστεί ότι κάνει την φετινή χρονιά διαφορετική, και να δωθεί ένα ισχυρό στίγμα του τι θα ακολουθήσει στα χρόνια που έρχονται. Θεωρώ την απόφαση σωστή, όχι μόνο επειδή ήμουν βασικός εισηγητής της, αλλά και γιατί μάλλον επιβεβαιώνεται από το τελικό αποτέλεσμα.
Σε κάθε περίπτωση, όσο και αν κάθε μέσον (άρα και τα μπάνερ) πρέπει να λειτουργεί επικοινωνιακά αυτοτελώς, επιβάλεται μια σφαιρική θεώρηση όλων των μέσων (πρόγραμμα, πολύπτυχο, αφίσσες, καταχωρήσεις, τηλεοπτικά, ραδιοφωνικά, μπάνερ κλπ) και εκεί, είναι πρόδηλο ότι η ισορροπία μεταξύ “κλασικού” – “μοντέρνου” διατηρείται απολύτως.
Τέλος, μάλλον οφείλω μια συγγνώμη από κάθε φιλότιμο αναγνώστη όλων αυτών, για την πολυλογία μου.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
